ترک محل کار توسط کارکنان یکی از چالش‌های اصلی مدیران و کارفرمایان در دنیای کسب‌وکار است. این مسأله علاوه بر تأثیر مستقیم بر بهره‌وری سازمان، هزینه‌های زیادی را برای جذب و آموزش نیروی جدید به همراه دارد. دلایل ترک محل کار متنوع هستند و می‌توانند از عوامل فردی گرفته تا محیطی و سازمانی متغیر باشند. در ادامه به برخی از دلایل کلیدی این پدیده می‌پردازیم.
اگر در سازمان تحت مدیریت خود زیر ۱۰ درصد اخراجی یا استعفا دارید، جای نگرانی نیست ولی اگر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد طی ۶ ماه ترک کار دارید زنگ خطر سازمان شما به گوش میرسد و اگر بالای ۱۵ درصد کارکنان شما در هر سطح و مقامی اعمم از کارگر مبتدی تا مدیران میانی و ارشد در پروسه ۶ ماهه محیط کار خود را ترک میکنند با کمال احترام باید عرض کنم در میان مدت سازمان شما با یک بحران شدید که در نهایت به زوال و ورشکستگی ختم میشود.
۱-عدم رضایت از حقوق و مزایا: یکی از مهم‌ترین دلایلی که کارکنان تصمیم به ترک شغل خود می‌گیرند، عدم تناسب بین حقوق دریافتی و انتظاراتشان است. اگر کارکنان احساس کنند که تلاش‌ها و عملکردشان به درستی جبران نمی‌شود، احتمال ترک کار افزایش می‌یابد. علاوه بر این، عدم ارائه مزایای رقابتی مانند بیمه، پاداش، یا فرصت‌های رفاهی می‌تواند باعث کاهش انگیزه کارکنان شود.
راه حل : پرداخت حقوق ثابت بعنوان سمی ترین و بدترین نوع دستمزد است –حقوق باید بر اساس افزایش بهره وری و راتدمان پرداخت شود یعنی یک حقوق ثابت + پاداش عملکر
۲- فرصت‌های محدود برای پیشرفت شغلی: کارکنان ( اعم از کارگر –مدیران – کارمندان) معمولاً به دنبال رشد حرفه‌ای و پیشرفت در مسیر شغلی خود هستند. اگر سازمان‌ها فرصت‌های کافی برای ارتقا، آموزش یا توسعه مهارت‌ها فراهم نکنند، کارکنان ممکن است احساس کنند که آینده‌ای در آنجا ندارند و به دنبال موقعیت‌های جدید باشند
راه حل : آموزش ضمن خدمت به هر یک از پرسنل و فراهم کردن شرایط ارتقا شغلی
. ۳. مدیریت ضعیف: رابطه کارکنان با مدیران یکی از عوامل کلیدی در رضایتمندی شغلی است. سبک مدیریت مستبدانه، عدم ارتباط مؤثر، یا ناتوانی در ایجاد انگیزه در کارکنان می‌تواند به ترک شغل منجر شود. تحقیقات نشان داده است که افراد اغلب به دلیل مدیریت ضعیف ترک کار میکنند، نه به دلیل خود سازمان بعبارت دیگر مدیران بصورت دستوری و بدون توجه به انسانیت کارکنان ، با آنان رفتار میشود .مدیران پرخاشگر که گاهی از الفاظ رکیک در مواجه با کارکنان زیردست خود استفاده میکنند .
راه حل : ارتباط دوستانه با کارکنان توسط مدیران و برگذاری جلسات خصوصی و عمومی با آنان.
۴- فرهنگ سازمانی ناسالم : فرهنگ سازمانی نقش بسیار مهمی در ایجاد محیط کاری مطلوب دارد. اگر محیط کاری پرتنش، غیرحمایتی یا مبتنی بر رقابت ناسالم باشد، کارکنان به سرعت دچار فرسودگی شغلی خواهند شد. همچنین، عدم احترام به تنوع و شمول یا نادیده گرفتن ارزش‌های اخلاقی می‌تواند دلیل مهمی برای ترک کار باشد به کررات دیده شده تبعیض بین کارکنان و حتی احترام به بخشی از کارکنان یک بخش و بی احترامی به بخش دیگر باعث ایجاد حس تنفر و بدبینی بین کارکنان میشود
راه حل : ایجاد رقابت سالم ، احترام و رفتار متناسب با همه پرسنل با یک نگاه بدور از تبعیض
۵- فقدان تعادل بین کار و زندگی : در دنیای امروز، کارکنان بیشتر از هر زمان دیگری به تعادل بین کار و زندگی اهمیت می‌دهند. ساعات کاری طولانی، انتظارات غیرواقعی یا نبود انعطاف در برنامه‌ریزی‌ها می‌تواند باعث شود کارکنان احساس کنند که کیفیت زندگی شخصی‌شان فدا شده است. این مسئله به مرور زمان انگیزه و رضایت آنها را کاهش می‌دهد. پرسنل بعد ازخروج از محیط کار با یک تن و جسم و روح خسته عازم خانه میشوند .که حتی زندگی زناشویی بعد از مدتی به مخاطره کشیده شده ، که جای نگرانی دارد .
راه حل : سیاست های تشویقی زمانی ، تهیه سالن و یا اتاق های استراحت و ملزم کردن کارکنان به یک چرت ظهرگاهی بدور از تنش های کاری ، در طی روز ( ترجیحا حدود ساعت ۱ظهر)
۶- فرسودگی شغلی: فشار کاری زیاد، استرس مداوم، و احساس بی‌ارزشی در محیط کار می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود. کارکنانی که از لحاظ ذهنی و جسمی خسته میشوند، اغلب تصمیم به ترک کار می‌گیرند تا از سلامت خود محافظت کنند.
راه حل : کار چرخشی و استفاده از موسیقی های آرام بخش –همچنین تشویق و ایجاد انگیزه به کارکنان جهت ارائه پیشنهادهای کاری و بهروری
. ۷-عدم احساس تعلق: یکی از نیازهای انسانی، احساس تعلق به گروه یا سازمان است. اگر کارکنان احساس کنند که نقشی معنادار در سازمان ندارند یا نظراتشان شنیده نمی‌شود، ممکن است از لحاظ عاطفی از محل کار جدا شوند و به دنبال فرصت‌های جدید باشند
راه حل : به هر بهانه ای پرسنل را تشویق کنید و در صورت ارائه پیشنهاد ، حتما استقبال کنید و با پرداخت پاداش اجازه دیدن شدن به آنها دهید . گاهی یک نظریه یا پیشنهاد از سوی یک کارگر باعث دگرگونی شگرفی در سازمان میشود
با انجام کارهای ساده ولی موثر پیشنهاد شده در ۷ مورد بالا ، حتی اگر پیشنهاد حقوق بالاتر به پرسنل شما گردد ، آن ها محیط کار را ترک نخواهند کرد مگر عده قلیلی .
مدیران محترم مواظب سرمایه های انسانی خود باشید .
ابوالقاسم صفری فروشانی نویسنده کتاب مدیر ۵ ستاره
