مردم غزه که روزگاری از زیباترین مناطق جهان عرب بود، در یکصد سال اخیر با وجود چرخه اشغال، محاصره و جنگ، بر اصلِ دفاع از هویت فلسطینی ایستادگی کردند. غزه، سرزمینی مربوط به امروز و دیروز و یا قرن اخیر نیست. غزه تاریخی چهار هزار ساله دارد. چند نکته تاریخی درباره غزه وجود دارد که جالب توجه است.
۱. زیباییهای غزه؛ از طبیعت بینظیر تا مقاومت ستودنی
غزه روزگاری یکی از زیباترین مناطق جهان عرب بود. در سال ۱۶۵۹ یک گردشگر فرانسوی غزه را به عنوان «یک محدوده بسیار ستودنی و دلپذیر» توصیف میکند. دو قرن بعد، یک نویسنده دیگر فرانسوی به نام «پی یر لوتی Pierre Loti» از «دشتهای گسترده و یکپارچه سبز غزه» حیرت میکند. امروز اگرچه رژیم صهیونیستی زیباییهای طبیعی غزه را از بین برده، اما مقاومت در مقابل ظلم و جنایت، وجه دیگری از زیبایی غزه است.
۲. غزه هرگز سر فرود نمیآورد
مردم غزه پیش از این نیز بارها شاهد جنایتی شبیه جنایت کنونی رژیم صهیونیستی بودند، اما هرگز غزه را رها نکردهاند. در سال ۳۳۲ پیش از میلاد، غزه آخرین شهری بود که در برابر لشکرکشی اسکندر مقدونی به مصر مقاومت کرد. این واقعه به شکلگیری افسانهای از مردمی دامن زد که هرگز سر فرود نمیآورند. نماد شهرداری غزه، یک ققنوس است. در جریان این جنگ، هر دو طرف با کندن تونلهای بی شماری در زیر خاک نرم غزه، مواضع خود را مستحکم میکردند. سرانجام، نیروهای اسکندر مقدونی غلبه کردند اما با هزینه سنگینی برای همه طرفها. اسکندر در جریان این جنگ، زخمی شد و از اهالی غزه، انتقام دهشتناکی گرفت: بیشتر جمعیت مذکر آن قتلعام شدند و زنان و کودکانشان به بردگی رفتند.
۳. وضعیت امروز غزه؛ محصول سیاست استعماری بریتانیا
هنگامی که در سال ۱۹۰۶، برای جداسازی مصرِ تحت سلطه بریتانیا و فلسطین عثمانی، یک خط مرزی کشیده شد، این مرز از میانه شهر رفح گذر میکرد تا عملاً یک منطقه تجاری میان دو امپراطوری ایجاد شود، اما در جریان جنگ اول جهانی، نیروهای این دو قدرت به شدت بر سر این مرز مناقشه داشتند و ارتش بریتانیا پس از سه بار تلاش، نهایتاً خطوط عثمانیها را در سال ۱۹۱۷ درهم شکست.
ژنرال «ادموند آلن بای» در نهم نوامبر آن سال وارد شهر ویران شده غزه شد یعنی همان روزی که دولت بریتانیا اعلامیه عمومی بالفور و تعهد خود به حمایت از «تأسیس یک وطن ملی برای مردم یهود در فلسطین» را منتشر کرد. بریتانیا همانگونه که نقش اصلی را در هرج و مرج و آشوبهای تقریباً پایدار منطقه غرب آسیا ایفا کرد، در وضعیت امروزی فلسطین و غزه هم نقش اصلی را داشت.
۴. غزه؛ قلعه ملیگرایی فلسطینی
نکته دیگر که بسیار نیز مهم است، اینکه هرچند غزه یکی از مناطق فلسطین بود که کمتر هدف برنامههای سکونتی صهیونیستی قرار داشت، اما به کانون و قلعه ملیگرایی فلسطینی تبدیل شد. از زمان قیمومیت بریتانیا در اوایل قرن بیستم، این قلمرو در قلب ملیگرایی فلسطینی جای گرفت. رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ همواره سعی کرد ملیگرایی فلسطینی را با اشغال، محاصره یا جنگ علیه غزه تضعیف کند، اما موفقیتی نداشته است.
غزه ۳۸ سال تحت اشغال صهیونیستها بود، اما در سال ۲۰۰۵ مجبور شدند از غزه خارج شوند. پس از خروج از غزه نیز علاوه بر محاصره، جنگهای زیادی بر این باریکه تحمیل کردند. در سال ۲۰۰۸ در جنگ ۲۲ روزه، ۱۳ نظامی اسرائیلی کشته شده و ۱۴۱۷ فلسطینی به شهادت رسیدند. در سال ۲۰۱۲، در جنگ ۸ روزه، نسبت تلفات اسرائیل، ۶ در برابر شهادت ۱۶۶ فلسطینی بود. در سال ۲۰۱۴ در جنگ ۵۱ روزه، ۷۲ اسرائیلی کشته و ۲۵۱ فلسطینی شهید شدند.