در آن برنامه تلویزیونی ظریف در واکنش به سوال مجری که گفته بود «شما میخواهید دولت ائتلافی تشکیل دهید؟ » اینگونه اظهار نظر کرد که پزشکیان به دلیل آرایی که دارد و خاستگاه رای مردمی، کابینهای همسو با گرایش و وعدههایش معرفی خواهد کرد. اما این موضع همچنان مورد تردید است . بعد از سخنان ظریف در صدا و سیما رسانههای جناح مقابل بنا را بر نقد زودهنگام دولت پزشکیان گذاشتند و با عناوینی چون محکومان امنیتی و القابی نامفهوم سعی کردند شورای راهبری دولت چهاردهم را زیر تیغ تخریب و انتقاد بگیرند. البته این فشار برمسعود پزشکیان و شورای راهبری یکسویه نبود، بلکه سهمخواهیهای اطرافیان او نیز مزید بر علت شد. فشارها آنقدر زیاد شد که مسعود پزشکیان در یک سخنرانی به وضوح به این مسئله نیز اشاره کرد و گفت، «از برخی خواستیم گزینه پیشنهاد بدهند اما آنها خودشان را معرفی کردند.» این نکته در روزهای بعد رنگ دیگری به خود گرفت و آرام آرام نرمشهایی از سمت دولت ایجاد شد. چنانکه رئیسجمهور در چند تریبون اخیر بر این نکته صحه گذاشت که باید فراجناحی عمل کرد و اینکه نیامدیم که فقط خودمان کشور را اداره کنیم.
رئیس جمهور در دیدار با اعضای مجمع نمایندگان استان همدان گفته که نیامده تا گروه و جناح خاصی را بر سر کار بیاورد، بلکه به دنبال آن است با انتخاب مدیران کارآمد، متخصص و پاکدست، مدیریت اجرایی کشور را در مسیر درست و در راستای خدمت به مردم و تامین رضایت آنها هدایت کند.او همچنین در دیدار اعضای مجمع نمایندگان استان اصفهان هم به بحث کابینه اشاره و تاکید کرده که تخصص، پاکدستی و تعهد در کنار تجربه از مهمترین معیارهایش برای انتخاب مدیران در دولت چهاردهم است. او در این دیدار همچنین گفته که در به کارگیری مدیران، داشتن روابط و نگرشهای جناحی و حزبی به هیچ وجه ملاک نخواهد بود.
تغییر گمانهها و گزینههای نهایی
البته بعد از این سخنان گزینههایی که مورد بحث بیشتری قرار گرفتند نیز در حال تغییر هستند. بعد از معرفی عارف به عنوان معاون اول و طیب نیا به عنوان مشاور عالی و انتخاب معاون امور مجلس و اجرایی کشور حالا صحبت از گزینههایی همچون اسماعیل خطیب برای وزارت اطلاعات، محمد اسلامی برای وزارتخانههای صمت و راه و شهرسازی و مرادصحرایی برای آموزش و پرورش مطرح شده اند. در همین حال علی آبادی که در حال حاضر برای وزارت صمت دولت قبل ایفای مسئولیت می کند را به عنوان گزینه وزارت نیرو مورد توجه قرار دادهاند. اما همین موضوع و نزدیک شدن دولت پزشکیان به گزینههای دولت رئیسی مورد نقد قرار گرفته است. برخی بر این عقیدهاند که دولت پزشکیان نه دولت سوم روحانی یا خاتمی که با گزینههای طرح شده با دولت رئیسی قرابت یافته است، نکتهای که برخی آن را با در تضاد با «نقد شرایط موجود» از سوی پزشکیان تلقی میکنند و معتقدند که این بافت سیاسی در صورت تشکیل، میتواند با امیدهای شکل گرفته برای تغییر در گفتمان سیاسی و اجرایی کشور در تقابل باشد. روز پنجشنبه، دبیر کل مجمع ایثارگران و سخنگوی جبهه اصلاحات در یک توئیت معنادار اینگونه واکنش نشان داده و ابراز کرده که فرصت صحبت کردن با مردم را مغتنم بشماریم. جواد امام این جمله را درباره انتخاب کابینه چهاردهم نوشته و دو نکته را در کنار هم مطرح کرده است: نمیگذارند وزرای خودم را انتخاب کنم. نگذاشتند وزرای خودم را انتخاب کنند. او در این توئیت زمان را دستمایه توصیه به دولت کرده است و در نهایت اینگونه نتیجه گرفته که: اولی، از جنس سیاست است و به کار مملکتداری میآید، و دومی از جنس تاریخ است و به کار تاریخنگاری میآید.
آقای مشاور و شرایط برق در کشور
همچنین هفته گذشته و بعد از شایعاتی درباره وزارت نیرو، عباس عبدی نوشت: معرفی احتمالی وزیر صمت رئیسی به عنوان وزیر نیرو، به واسطه «حمایت کامل» طیبنیا است.عباس عبدی از اعضای شورای راهبری دولت مسعود پزشکیان در این توئیت افزود: درباره انتخاب وزرا حساسیت زیادی ندارم چون دست آقای پزشکیان خیلی باز نیست پس ایشان باید اعتماد کند.از جمله اگر آقای علیآبادی برای نیرو معرفی شود بواسطه حمایت کامل مشاور عالی آقای رییسجمهور است و مسئولیت وضعیت آینده برق را آقای مشاور پیشاپیش از طریق این حمایت پذیرفتهاند.
دولت وفاق ملی؟
ماجرا به اینجا ختم نشده و حلقههای بسیار نزدیک به پزشکیان که خود را در دایره مدافعان تمام قد او میدانستند نیز این روزها پایه نقد را گذاشتهاند و در واکنش به آخرین اظهارات او نوشتهاند که دولت وفاق ملی این نیست که از همه کابینهها افرادی را در دولت چهاردهم داشته باشیم. مسعود پزشکیان روز چهارشنبه در جلسهای با خبرنگاران رسانهها که به مناسبت روز خبرنگار برگزار شده بود اینگونه عنوان کرد که: «در این مدتی که تلاش میکنیم هیات وزیران را معرفی کنیم، درباره وفاق گفتیم و دلمان میخواهد از همه دولتها در آن حضور داشته باشند.» اتفاقا محمد فاضلی کارشناس همراه پزشکیان در مناظره تاریخی و جنجالی در زمان تبلیغات، دیروز در توئیتی نوشت: «داشتن آدمهایی از همه کابینهها، توافقسازی یا ساختن دولت وفاق ملی نیست. خصوصا که برخی آدمهای همه دولتها، نمادهای بدی هستند، نماد آدمهایی که شخص شخیص «سرمایه اجتماعی» با شنیدن نامشان غش میکند، کهیر میزند و از دست میرود.برخی اسامی، فقط اسم نیستند، نمادند، نماد ناجور! نچسب!»
پرهیز از نگاه جناحی
در همین حال فعالان اصولگرا نیز معتقدند پزشکیان برای انتخاب وزرا زیر فشار سیاسی قرار دارد. ناصر ایمانی روز پنجشنبه در گفتوگویی با خبرآنلاین گفته است: « اگر کسانی در ذهنشان این است که وفاق ملی به معنای این است که اقای رئیس جمهور از ۲۰ نفر اعضای کابینه. ۱۰ نفر را از این جناح و ۱۰ دیگر را از آن جناح انتخاب کند، سخت در اشتباه هستند. اینکار به شدت مضر است.دولت وفاق ملی دولتی است که جهتگیریهای جناحی نداشته باشد و از افرادی در کابینه استفاده شود که شاخصهای مشخص جناحی نداشته باشند.»
او معتقد است این افراد در واقع نباید به دنبال اهداف یک جناح خاص در وزارتخانه و هیأت وزیران باشند و امور کشور را با همفکری و تعامل با جناحها و جریانهای مختلف سیاسی و اندیشمندان و کارشناسان پیش ببرند. یعنی تصویر یک دولت وفاق ملی همچین دولتی است.
ایمانی اینگونه تحلیل میکند که: «فرض کنید که آقای رئیسی از دولت وفاق ملی گفته بودند ایشان هم باید از چهرههای شاخص جناحی استفاده میکردند و اگر آقای پزشکیان میگوید باید از چهرههای شاخص جناحی که اشتهار دارند مثل اصلاحطلبان، برای اینکه وفاق شکل بگیرند در کابینه استفاده نکنند. همه جریانهای سیاسی احساس کنند که این دولت خودشان است نه آنکه دولتی آمده که میخواهد اهداف جناح خاصی را پیش ببرد. ما در اینجا با موضعی روبهرو هستیم که ترجیح میدهم که نتیجه عملی کابینه مشخص شود و ببینیم چه کسانی را معرفی میکنند و بعد گفتوگو کنیم. اما شورای راهبری که برای اینکار گذاشته شده بود تطبیقی با مسئله وفاق ملی ندارد ولی باید آن را ندیده گرفته و منتظر نتیجه و خروجی باشیم.»او معتقد است: «رئیس شورای راهبری و اعضای آن یک اعضای جناحی و حتی از برخی از تندروهای یک جناح بودند و از آن شورای راهبری نمیشود به یک کابینه وفاق ملی رسید اما باید این شورای راهبری کوتاه مدت را ندیده گرفته و منتظر باشیم ببینم چه کسانی انتخاب میشوند.»
با این حال حال فشار بر روی پزشکیان از اطراف در حال افزایش است، فشارهایی که هم از سهمخواهی و هم ازتلاش برای تغییر ریل برای دولت چهاردهم ناشی میشود. با این وجود کار سخت پزشکیان برای رسیدن به گزینههای نهایی و اعلام آن به مجلس طبیعتا با تعویق رو به رو شده است. با اینکه طبق آخرین اخبار و اعلام معاون امور مجلس پزشکیان قرار بر این است که دولت اسامی نهایی وزرای پیشنهادی را روز یکشنبه به مجلس معرفی کند اما بازخوردهای اعلام این اسامی هنوز مشخص نیست. پزشکیان از یکسو با امید به تغییر با نفرات جدیدتر رو به روست و از سوی دیگر با توقعات جناحی و گروهی در زمینه دولت وفاق ملی که هر کس آن را به نحوی تعبیر و تفسیر میکند.