آنچه که در دریافت اولیه از اتفاقات مورد توجه بود اینکه تا برگزاری انتخابات و تعیین تکلیف رئیسجمهور آینده وضعیت به همین شیوه خواهد بود. تقویت جبهه اصولگرایی به فرماندهی جلیلی با تفکراتی که او از بورس در گذشته بیان کرده، قرمزهای بازار سرمایه را شکل خواهد داد و اخبار مثبت از پزشکیان و تیم متخصص او احتمالا بازار را سبز خواهد کرد. چنانکه یک روز پس از خوشبینیها در بازار که با آرای نسبی پزشکیان ایجاد شد، روز یکشنبه منوی قرمز رنگ سهام، فعالان را به هراس دوباره واداشت. برخی از فعالان بازار بر این عقیده بودند که به رغم اعلام خبر استمرار رقابتها با دو مرحلهای شدن انتخابات، سازمان بورس نباید دامنه را به حالت معمولی بازمیگرداند، چراکه اخبار سیاسی این روزها و قیمت دلار و سکه در بازار موازی تاثیر بسزایی در افت و خیز قیمتها خواهد داشت. یک روز پس از اعلام نتایج آرای مرحله اول انتخابات ریاستجمهوری کشور در حالی که کمتر از ۲۴ ساعت، از نفس کشیدن نسبتاً راحت بورس بعد از مدتها میگذشت به یکباره، رنگ تابلوی معاملات سرخ شد و یکشنبه تلخی را برای سهامداران رقم زد. این در حالی است که کارشناسان این حوزه میگویند این فضای روانی ایجاد شده در بورس مورد سوءاستفاده برخی قرار گرفته است.
فضای روانی حاکم بر بازار
جواد صلاحی کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در حال حاضر بازار سهام تحت تاثیر فضای روانی قرار گرفته است، گفت: بورس تحت تاثیر سودآوری نمادهای بورسی رشد می کند. در صورتی که گزارشهای مالی آنها منفی شود به سمت بازدهی منفی میروند. اما گاهی مواقع نمادهای بورسی تحت تاثیر فضای روانی حاکم بر جامعه رفتار می کنند. به همین دلیل نوسانات روانی در کوتاه مدت اثرگذار خواهد بود. در ادامه هر نماد مسیری را خواهد رفت که از نظر بنیادی توجیه پذیر است.
صلاحی با تاکید بر اینکه معاملات بازار سهام نوعی مبادله جریان پول است، تصریح کرد: در حال حاضر جریان نقدینگی موجود در بورس در حال دست به دست کردن سهام هستند. یعنی پول از بورس خارج نمی شود. این معامله گران بیشتر به دنبال سود بردن از نوسان گیری هستند. به همین دلیل از هر گونه فضای سیاسی در راستای نوسان گیری استفاده می کنند.
عوامل بنیادی موثر در تصمیمات بازار سهام
برخی از نمادهایی که شنبه صف خرید بودند روز یک شنبه صف فروش شدند. این اتفاق در بین نمادهای گروه خودرویی بیشتر وجود داشت. به نظر می رسد که گروهی خاص برای هدایت افکار عمومی معاملات بازار سهام را به ابزاری تبدیل کرده است تا دیدگاه های خود درباره انتخابات را غالب کند.
حمید میرمعینی کارشناس بازارهای مالی با اشاره به اینکه در حال حاضر نمی توان درباره تاثیر عملکرد دولت آینده بر بازار سهام تصمیم گیری کرد، گفت: در واقع عوامل بنیادی که روی معاملات بازار تاثیر گذار هستند شامل قیمت گذاری دستوری، تامین مالی و … است. به عبارت دیگر اگر شرکت ها بتوانند به نسبت هزینه تمام شده تولید حاشیه سود مناسب کسب کنند قطعا سهامداران سود بیشتری می برند.
او با تاکید بر اینکه یکی دیگر از عواملی که در معاملات بازار سهام با تاخیر تاثیر گذار میشود تورم است، اظهار کرد: در سالهای گذشته برخی از نمادهای بورسی به واسطه تورم رشد کرده اند. به همین دلیل بعد از اینکه بورس افت کرد نوسان شدید پیدا کردند. به عبارت دیگر رشد واقعی بورس زمانی اتفاق می افتد که نمادها بر مبنای سودی که ساخته اند بازدهی کسب کنند.
تحولات سیاسی ادامهدار وموثر
بر اقتصاد ایران
البته این همه ماجرا نیست، چرا که انتخابات پیشرو در شرایط حساسی برگزار میشود، شرایطی که غیر از تغییر رئیسجمهور در ایران، تغییر بزرگی در انتخابات ایالات متحده در حال رخ دادن است. موضوع احتمال پیروزی ترامپ، نه تنها بازار بورس ایران، که بازارهای دیگر را نیز دستخوش التهابات روانی خواهد کرد. زمزمههای کنارهگیری بایدن از رقابتها بعد از مناظره ضعیفی که برگزار شد و احتمال جایگزینی کاملا هریس در جبهه دموکراتها این ذهنیت را تقویت خواهد کرد که نگرش تعامل بایدن در قبال ایران ممکن است به کلی عوض شود. این فاکتور به تنهایی بازار سرمایه را دستخوش نوسانات غیرقابل پیشبینی خواهد کرد. در همین حال قرار گرفتن جلیلی یا پزشکیان در مقابل ترامپ تبدیل به یک معادله ذهنی در بازارها شده است که هر ازگاه به تکانههای ناموزون دامن میزند.
از سوی دیگر تنشهای منطقهای همچنان استمرار دارد. تلاش نتانیاهو برای رساندن بسامد جنگ غزه و ادامه آن با ایجاد جنگ با حزبالله تا انتخابات آینده ایالات متحده به این امید که آمدن ترامپ راه نجاتی برای او و تندروها در اسرائیل باشد، ایران را به عنوان حامی مقاومت در شرایط انتظار و تحول گذاشته است. بنابراین تحولات آینده و شرایط فعلی در عرصه سیاست داخلی اینگونه می نماید که ثبات در بازار سرمایه تا چند ماه آینده بعید است.